VẺ ĐẸP CON NGƯỜI VIỆT NAM
Trải qua hàng nghìn năm, nền nông
nghiệp lúa nước, lối sống quần cư và công cuộc dựng nước và giữ nước đầy gian
khổ đã tạo nên một nền văn hóa Việt Nam giàu bản sắc và tính cách đặc trưng của
con người Việt Nam là cần cù, chịu khó, giàu lòng yêu nước, đoàn kết, bao dung,
rộng mở và dễ hòa nhập.
Lòng yêu nước là tình cảm sâu nặng
trong lòng toàn dân Việt Nam. Qua mỗi cuộc kháng chiến chống kẻ thù xâm lược,
tinh thần yêu nước của dân tộc Việt Nam ngày càng được củng cố. Trong hầu hết
các cuộc kháng chiến, nhân dân Việt Nam đều ở thế lấy yếu đánh mạnh, lấy ít địch
nhiều, và trong điều kiện này tinh thần yêu nước luôn là nhân tố quyết định tạo
nên sức mạnh phi thường của dân tộc.Yêu nước đã trở thành quy phạm đạo đức cao
nhất và cũng là chuẩn mực giá trị cao nhất của con người Việt Nam. Lòng yêu nước
của Việt Nam như một chủ nghĩa chỉ dẫn cách ứng xử xã hội nhưng không bao giờ tạo
nên sự thù hằn dân tộc và cũng không có tư tưởng dân tộc hẹp hòi, thể hiện rõ
nhất qua quan điểm kiên quyết chống lại kẻ thù xâm lược nhưng luôn giữ quan hệ
hữu nghị đoàn kết với nhân dân các nước.
Nền văn minh lúa nước cũng tạo nên
tinh thần cộng đồng - nét quan trọng trong ý thức và tâm lý người Việt Nam. Người
Việt không chỉ có cộng đồng về huyết thống mà còn có cộng đồng dân cư xóm làng,
cộng đồng nghề nghiệp, cộng đồng theo lứa tuổi. Những quan hệ cộng đồng nói
trên cùng đồng thời tồn tại, không mâu thuẫn mà bổ sung cho nhau, cùng là chỗ dựa
trong cuộc sống của từng cá nhân, từng gia đình Việt.
Có thể nói, cộng đồng là những điểm tựa
của người Việt trong cuộc sống hàng ngày, trong hòa bình cũng như trong chiến
tranh. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, sự thiếu hài hòa trong quan hệ giữa
cộng đồng nhỏ với cộng đồng lớn có thể làm nảy sinh tính địa phương, cục bộ
trong xã hội cũng như trong quản lý hành chính. Không chỉ có ý thức cộng đồng,
người Việt Nam còn có ý thức về "bản ngã", coi trọng tài năng và nhân
cách cá nhân. Trong xã hội Việt Nam hiện đại, vai trò của mỗi cá nhân đang ngày
càng được khẳng định.
Về tôn giáo tín ngưỡng, dân tộc Việt
Nam thể hiện rõ sự hòa nhập qua tín ngưỡng đa thần. Trước hết người Việt có đạo
thờ cúng tổ tiên, xuất phát từ việc ghi nhớ ơn đức của thế hệ trước. Người Việt
cũng thờ rất nhiều vị thần, thần của người Việt không ở cao xa mà "sống"
bên cạnh con người và luôn hỗ trợ con người. Người Việt Nam không cuồng tín tôn
giáo. Các thứ lớp tôn giáo và tín ngưỡng, gia đình, dòng họ, làng xã và quốc
gia hòa hợp nhau, bổ sung cho nhau. Sự hỗn
hợp này là đặc điểm rất lớn thể hiện sự hòa nhập tôn giáo và tính hiện thực của
tín ngưỡng tôn giáo người Việt xưa và nay. Sự hòa nhập trong việc tiếp thu các
hệ tư tưởng và tôn giáo cũng cho thấy tư duy trung hòa, mở rộng và linh hoạt của
người Việt.
Thường xuyên phải đối mặt với những
thử thách của thiên nhiên, người Việt luôn mong muốn một cuộc sống ổn định, hòa nhập vào thiên
nhiên và xã hội. Dân tộc Việt Nam luôn sẵn sàng chấp nhận thử thách nhưng không
muốn tạo ra sự thử thách và không thích mạo hiểm. Do những hạn chế của điều kiện
lịch sử và xã hội, tâm lý bình quân đã trở thành phổ biến trong cộng đồng người
Việt.
Phương pháp tư duy của người Việt Nam
là cởi mở, dễ dàng chấp nhận các yếu tố bên ngoài phù hợp với mình. Người Việt ham học hỏi và cũng coi trọng học
thức. Nhìn chung, chính kiểu tín ngưỡng đa thần, không cuồng tín mà lại dung hợp
và hiện thực, cũng với sự ham học hỏi đã tạo nên tư duy của người Việt Nam rộng
mở, và dễ hoà nhập với thế giới bên ngoài.
Trải qua thời gian, những tính cách tốt đẹp trên của
người Việt Nam vẫn luôn được kế thừa, phát huy, nâng cao và phát triển, phù hợp
với quy luật phát triển của xã hội và trào lưu tiến hóa của nhân loại.