I.
Tìm hiểu chung
1.
Tác giả
– Sơn Nam
tên khai sinh là Phạm Minh Tài (1926-2008)
– Ông sinh
tại Đồng Thới- An Biên-Kiên Giang
– Quá trình sáng tác :
chủ yếu trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp
– Tác phẩm
tiêu biểu: Tây đầu đỏ, chim quyên xuống đất, hương rừng cà mau…
– Đặc điểm chính trong
sáng tác của Sơn Nam là thắm đượm tình thương yêu thiết tha quê hương đất nước,
truyện li kì hấp dẫn nhân vật và ngôn ngữ mang đậm chất nhân dân Nam Bộ
2.
Văn bản
– Tác phẩm là một
trong 18 truyện đặc sắc của Hương rừng Cà Mau. Truyện viết về con người và
thiên nhiên rừng U Minh hạ
II.
Tìm hiểu chi tiết
1.
Thiên nhiên và con người rừng U Minh Hạ
– Thiên
nhiên
• Rừng U Minh Hạ là một
địa danh có thật nằm ở phía nam thuộc Cà Mau, nơi đây có rừng Tràm xanh biếc,
cây cỏ hoang dại
• Thiên nhiên nơi đây
không chỉ hoang sơ, xanh biếc mà nó còn ẩn chứa nhiều mối nguy hiểm với con người.
Đó là những con cá sấu với số lượng nhiều như mù u chín rụng
-> Thiên
nhiên đẹp nhưng cũng đầy nguy hiểm
– Con người
rừng U Minh Hạ
• Họ là những con người
cần cù lao động, mưu cao trí bền, gan góc trước thiên nhiên hung dữ ấy, không
những thế họ có sức sống mãnh liệt và sống rất có tình nghĩa
• Dẫu không phải họ
hàng, không cùng chung máu mủ nhưng họ vẫn thương xót những con người đã trở
thành miếng mồi ngon của những con hùm con sấu
• Họ vượt qua gian khổ
với sức mạng của ý chí, họ đi dám đi câu cá sấu bằng lưỡi câu sắt và con vịt
• Nhân vật
ông Năm Hên trong chuyện thì bắt cá sấu bằng tay không luôn
• Những
chàng trai trẻ thì làm bẫy để bẫy hổ, săn heo rừng
-> Có thể nói con người
nơi đây tuy nhỏ bé những ý chí lại ngút ngàn không sợ nguy hiểm gan góc đấu
tranh cho sự sinh tồn của đồng loại. Họ sống tình nghĩa với những người xung
quanh mình. Tóm lại họ là những người mang đến sức sống mới vùng đất hoang sơ
Cà Mau này
2.
Nhân vật ông Năm Hên
– Ông nổi tiếng là một
người thợ già nhưng lại có tài bắt cá sấu, ông đã bắt sấu ở Kiên Giang và đặc
biệt là ông bắt sấu bằng tay không
– Ông tình
nguyện bơi xuống đến bắt sấu hộ nhân dân làng Khánh Lân trước hết là để trả thù
cho nhân dân sau là trả thù cho anh trai đã bị sấu ăn thịt
-> Có thể
nói ông Năm Hên hiện lên là một con người sống rất tình nghĩa
– Ông đi bắt sấu không
giống như những người khác. Ông không cần đông người mà chỉ cần một người chỉ
đường cho ông tới, một bó nhang thơm và một hũ rượu. Nhang là để tưởng niệm những
người đã bị sấu ăn thịt còn rượu là để giúp cho ông có khí thế hơn
– Cuộc bắt
sấu tài tình của ông:
• Đầu tiên
ông đào rãnh sau đó đốt lửa dẫn dụ cá sấu lên bờ
• Chặn sấu lại và khóa
miệng chúng bằng một khúc xốp làm cho hàm răng sắc nhọn của chúng bị cô lập
không mở ra được
• Sau đó ông Năm Hên mạnh
mẽ dùng mác khoét lưng cá sấu để cắt gân đuôi trói hai chân sau và bắt chúng về.
Như thế chúng vẫn có thể tự bơi ông không cần phải kéo mà chúng vẫn bị bắt về một
cách dễ dàng
-> Như vậy
qua đây ta thấy ông Năm Hên quả là một người anh hùng dũng cảm mưu trí và giàu
kinh nghiệm. Cách bắt sấu của ông mặc dù mới nghe thì ai cũng nghĩ là không thể
nào làm được nhưng lại hiệu quả bất ngờ. Thế nhưng ông vẫn rất khiêm tốn, ông bắt
sấu để trừ hại cho nhân dân chứ không phải để làm giàu
– Mọi chuyện xong xuôi
ông Năm Hên lại ra đi miệng vẫn luôn luôn hát. Bài hát ấy gợi cho con người ta
nhiều cảm nghĩ. Nó giống như là tiếng khóc nài nhỉ như phẫn nộ bi ai để tưởng
nhớ những người bị sấu ăn thịt
– Bài hát ấy cũng nói
về cuộc sống vất vả của những người nhân sống gian khổ cùng thiên nhiên khắc
nghiệt.
III.
Tổng kết
– Nội dung nói về những
người dân Nam Bộ kiên trung bất khuất gan góc mạnh mẽ đấu trọi lại thiên nhiên
để sống. Họ là những người sống giàu tình thường
– Nghệ thuật: nghệ thuật
kể chuyện đơn giản mà hấp dẫn, cảnh vật cũng như tính cách nhân vật được thể hiện
bằng nét vẽ đơn sơ mang sắc thái của người dân Nam Bộ. Ngôn ngữ Nam Bộ
(Đã chỉnh sửa theo nguồn từ
Internet)