SỞ
GD VÀ ĐT BÌNH ĐỊNH KÌ
THI THPT QUỐC GIA NĂM 2018
Bài thi môn:
Ngữ văn
Võ
Công Trí, THPT chuyên LQĐ Thời gian làm bài: 120 phút
Nguyễn
Thành Trì, THPT Tây Sơn
Trần
Minh Thái, THPT Hoài Ân
Nguyễn
Văn Chân, THPT Bình Dương
Đặng
Thị Thu Mai, DTNT tỉnh
I.
ĐỌC HIỂU (3.0 điểm)
Đọc
văn bản sau và thực hiện các yêu cầu từ Câu 1 đến Câu 4:
“Thế giới của chúng ta có muôn vàn
điều thú vị để khám phá. Cho dù bạn đang ở độ tuổi nào, bạn cũng nên phá vỡ các
giới hạn của nhận thức và luyện cho mình kĩ năng quan sát bằng cách ra khỏi
nhà, ra ngoài thiên nhiên và chú ý tới mọi điều xung quanh. Hãy đặt cho bản
thân những câu hỏi như: “Tại sao…?” Tại sao không…?” và thử tự tìm các câu trả
lời hay sự trợ giúp của những người quen biết. Đừng bao giờ tự cao tự đại nói rằng:
“Tôi biết hết rồi, anh/chị sẽ không chỉ cho tôi được điều gì mới đâu!”. Vì chỉ
khi chúng ta nhận thức được rằng vẫn còn nhiều điều có thể học, chúng ta mới có
thể bổ sung được nhiều kiến thức mới.
Hãy nghe nhạc cổ điển, đến thăm các
viện bảo tàng và các phòng trưng bày nghệ thuật, hãy đọc sách về nhiều chủ đề
khác nhau, hãy có những sở thích như khiêu vũ, chơi đàn, hội họa hay tập luyện
một bộ môn thể thao. Dù bạn chọn cho mình một bộ môn nào đi nữa, bạn cũng nên
theo học đến cùng và tìm hiểu không ngừng nghỉ cho đến khi đạt được kiến thức
sâu sắc về lĩnh vực đó mới thôi. Đừng chỉ “chạm đến một lần rồi bỏ xó”. Hãy quyết
tâm rèn luyện và củng cố trí tò mò để nó trở thành một phần cá tính của bạn. Biết
đâu, trong một lần tò mò hay thắc mắc như vậy, bạn sẽ tìm ra được niềm đam mê
cho bản thân. Có khát vọng khám phá và tìm tòi là một trong những động lực giúp
bạn tiếp cận với thế giới và vươn ra biển
lớn”
(Trích Tìm kiếm niềm đam mê, Hộ
chiếu xanh đi quanh thế giới, Nhà xuất bản Thế giới, 2017, tr 17, 18)
Câu
1: Anh/chị hãy xác định phương thức
biểu đạt chính của văn bản? (0,5 điểm)
Câu
2: Theo tác giả, vì sao “Đừng bao
giờ tự cao tự đại nói rằng: “Tôi biết hết rồi, anh/chị sẽ không chỉ cho tôi được
điều gì mới đâu!”? (0,5 điểm)
Câu
3: Anh/chị hiểu như thế nào về ý kiến:
“Có khát vọng khám phá và tìm tòi là một trong những động lực giúp bạn tiếp
cận với thế giới và vươn ra biển lớn”?
(1,0 điểm)
Câu
4: Anh/chị có đồng tình với quan niệm:
“Hãy quyết tâm rèn luyện và củng cố trí tò mò để nó trở thành một phần cá
tính của bạn”? (1,0 điểm)
II.
LÀM VĂN (7 điểm)
Câu
1 (2,0 điểm):
Từ nội dung văn bản phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn trình
bày suy nghĩ của mình về ý nghĩa của niềm đam mê trong cuộc sống?
Câu 2 (5,0 điểm):
Anh chị hãy làm rõ sự khác nhau trong nội dung cảm xúc
của nhân vật trữ tình qua hai đoạn thơ sau:
1. Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi !
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi
Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao, ngàn thước
xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi
(Trích Tây Tiến của
Quang Dũng – in trong Ngữ văn 12 Tập một, NXBGD, 2008, tr. 88)
2.
Sao anh không về chơi thôn Vĩ ?
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền.
(Trích Đây thôn Vĩ Dạ của Hàn Mặc
Tử - in trong Ngữ văn 11 Tập hai, NXBGD, 2007, tr. 39)
----------------------- Hết ----------------------
ĐÁP ÁN MÔN NGỮ VĂN
I.
ĐỌC HIỂU (3.0 điểm)
Câu
1: Phương thức biểu đạt: nghị luận.
Câu
2: Vì chỉ khi chúng ta nhận thức được
rằng vẫn còn nhiều điều có thể học, chúng ta mới có thể bổ sung được nhiều kiến
thức mới.
Câu
3:
-
Khát vọng khám phá và tìm tòi giúp chúng ta có đủ động lực và sức mạnh để tiếp
cận và nắm bắt thế giới.
-
Khát vọng khám phá và tìm tòi giúp chúng ta tiến xa khỏi vị trí mà mình đang đứng
để “vươn ra biển lớn”.
Câu
4:
-
Đồng tình, nếu “rèn luyện và củng cố trí tò mò” để phục vụ những điều có
ích cho bản thân và cộng đồng.
-
Không đồng tình, nếu “rèn luyện và củng cố trí tò mò” để thỏa mãn những
nhu cầu không trong sáng, không lành mạnh, không chính đáng.
II.
LÀM VĂN (7 điểm)
Câu
1 (2 điểm):
a.
Yêu cầu về kĩ năng:
-
Đoạn văn có câu mở đoạn, thân đoạn và kết đoạn.
-
Lập luận chặt chẽ, không mắc lỗi diễn đạt, dùng từ, ngữ pháp.
b.
Yêu cầu về kiến thức:
“Đam mê” là gì?
|
+
Niềm đam mê là sở thích ở mức độ cao và khát khao đạt được mục đích mà mình
theo đuổi.
+
Những miềm đam mê tích cực luôn cần thiết cho tất cả chúng ta.
|
0,5
điểm
|
Biểu hiện của niềm đam mê?
|
+
Một vài lĩnh vực của niềm đam mê: say mê nghiên cứu khoa học kĩ thuật, say mê
văn học nghệ thuật…
+
Biểu hiện của niềm đam mê: dồn tâm huyết và tình cảm cho niềm đam mê, luôn
suy nghĩ và tìm cách để thực hiện, mong muốn và khát khao đạt được sở nguyện…
|
0,5
điểm
|
Ý nghĩa của niềm đam mê?
|
+
Con người không có đam mê sẽ mất đi nỗ lực để chinh phục những đỉnh cao.
+
Không có đam mê, con người sẽ đánh mất động lực để hoàn thành sở nguyện của bản
thân.
+
Ca ngợi, tôn vinh những ai dám theo đuổi đam mê và đem đam mê của mình để phục
vụ cộng đồng. Phê phán những kẻ yếu hèn đã sớm giã từ đam mê khi gặp khó
khăn, thử thách.
|
0,75
điểm
|
Bài học nhận thức và hành động?
|
+
Biết nuôi dưỡng đam mê lành mạnh và theo đuổi đam mê đến cùng.
+
Sống cần phải có đam mê mới có cống hiến cho đời.
|
0,25
điểm
|
Câu 2 (5,0 điểm)
1. Yêu cầu về kĩ năng: Thí sinh biết cách làm bài văn nghị luận văn học ; vận dụng tốt các
thao tác lập luận ; không mắc lỗi chính tả, dung từ, ngữ pháp. Khuyến khích
những bài viết sáng tạo.
2. Yêu cầu về kiến thức: Trên cơ sở hiểu biết về tác giả, tác phẩm cùng với
những cảm nhận sâu sắc về nội dung cảm xúc
2 đoạn thơ trích trong 2 bài Đây thôn Vĩ Dạ và Tây Tiến,
học sinh có thể trình bày theo nhiều cách, nhưng cần làm rõ các ý
sau đây:
a) Giới thiệu
vài nét về tác giả và tác phẩm
b) Làm rõ những nét khác nhau trong nội dung cảm
xúc của nhân vật trữ tình qua hai đoạn thơ
b.1. Nội dung cảm xúc trong đoạn thơ của Quang Dũng là
nỗi nhớ Tây Tiến - nhớ con đường hành quân trên núi rừng Tây Bắc
- Nỗi nhớ đó được khơi dòng khi nhà thơ đã rời xa sông
Mã – con sông gắn bó với người lính Tây Tiến. Đó là nỗi nhớ ấy mênh mang, đầy
ắp, da diết và nó có khả năng mở ra một vùng hoài niệm.
- Nhớ
con đường hành quân Tây Tiến là nhớ những địa danh xa lạ gắn với cái dữ dội,
khắc nghiệt và cả cái vẻ thơ mộng của núi rừng Tây Bắc
- Từ
nỗi nhớ Tây Tiến đã ta nhận ra tâm hồn lãng mạn của nhân vật trữ tình. Chính
tâm hồn lãng mạn ấy đã giúp những những người lính Tây Tiến vượt lên gian khổ
hy sinh để chiến đấu và chiến thắng.
b.2. Nội dung cảm
xúc trong đoạn thơ của Hàn Mặc Tử là những hoài niệm về thôn Vĩ – nơi có người
tình trong mộng của nhà thơ.
- Hoài niệm thôn Vĩ được khơi dòng từ một câu hỏi mà
tác giả tự
phân thân để hỏi chính mình: Sao anh
không về chơi thôn Vĩ ? Câu hỏi vừa chứa đựng
niềm ao ước được về thăm thôn Vĩ vừa thể hiện sự mặc cảm về hoàn cảnh hiện tại
và khả năng thực hiện ao ước của mình.
- Từ trong dòng
hoài niệm cảnh thôn Vĩ hiện ra với vẻ ðẹp trong
trẻo, đắm say; người thôn Vĩ duyên dáng, kín đáo, phúc hậu
để lại trong lòng anh bao nhung nhớ.
- Lắng sâu trong bức tranh Vĩ Dạ ấy là cảm xúc đắm say
mãnh liệt của nhân vật trữ tình khi nói về thôn Vĩ. Từ hoài niệm của nhân vật
trữ tình, ta nhận ra ðýợc ra ðýợc một
tâm hôÌn khaìt khao caìi ðeòp vaÌ ðầy ắp tình ngýõÌi của nhà thõ.
c) Đánh giá chung:
- Hai đoạn thơ đều thể hiện nỗi nhớ, hoài niệm của
nhân vật trữ tình về một miền đất có nhiều kỉ niệm.
- Từ nội dung cảm xúc người đọc thấy được vẻ đẹp tâm hồn
của nhân vật trữ tình.
- Cách thể hiện nội dung cảm xúc của 2 nhà thơ rất tài
hoa.
3. Cách cho điểm:
a) Về kiến thức
(4,0 điểm)
- Ý a: 0,5 đ
- Ý b: 3,0 đ [b1 : 1,5 ; b2 : 1,5 ]
- Ý c: 0,5 đ
b) Sáng tạo
(0,5 điểm)
- Điểm 0,5: có nhiều cách diễn đạt độc đáo và sáng
tạo (viết câu, sử dụng từ ngữ, hình ảnh và các yếu tố biểu cảm,…); văn viết
giàu cảm xúc; thể hiện khả năng cảm thụ văn học tốt; có quan điểm và thái độ
riêng sâu sắc nhưng không trái với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.
- Điểm 0,25: văn có sáng tạo; thể hiện được một số
suy nghĩ riêng,
sâu sắc
- Điểm 0: không có cách diễn đạt độc đáo, sáng tạo.
c) Chính tả, dùng từ, đặt câu (0,5 điểm)
- Điểm 0,5: không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt
câu.
- Điểm 0,25: mắc một số lỗi chính tả, dùng từ, đặt
câu.
- Điểm 0:
mắc nhiều lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu.
--------------------------- Hết
-------------------------