Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu
Mở bài 1: Nguyễn Minh Châu là nhà văn tiêu biểu của văn học Việt Nam
thời chống Mĩ, cũng là “người mở đường tinh anh và tài năng” (Nguyên Ngọc) cho
công cuộc đổi mới văn học từ sau 1975. Ở giai đoạn trước, ngòi bút của ông theo
khuynh hướng sử thi, đậm
tính chiến đấu và thiên hướng trữ tình lãng mạn, thời kì
sau
chuyển sang cảm hứng thế sự cùng những vấn đề triết lí nhân sinh. “Chiếc thuyền ngoài xa”
là truyện ngắn
xuất
sắc của Nguyễn Minh Châu trong thời kì sau.
Tác
phẩm kể về chuyến đi thực tế của nghệ sỹ nhiếp ảnh Phùng, qua đó thể hiện
cái nhìn sâu sắc của tác giả về vấn đề nghệ thuật và cuộc sống. Những phát hiện
của
nghệ sỹ nhiếp ảnh Phùng làm nổi bật tư tưởng của nhà
văn.
Mở bài 2: Trong văn học cách mạng trước năm
1975, thước đo giá trị chủ yếu của
nhân cách là sự cống hiến, hy
sinh cho cách mạng, là các tiêu chuẩn đạo đức cách mạng được thể hiện chủ yếu trong mối quan hệ
với đồng chí, đồng
bào, với kẻ
thù. Sau năm 1975, văn chương trở về với đời thường và Nguyễn Minh Châu là một
trong số những nhà văn đầu tiên của thời kỳ đổi mới đã đi sâu khám phá đời sống ở
bình diện đạo đức thế sự. Khi làm cho người đọc ý thức về sự thật, có khả năng nhìn thẳng vào sự thật, phát hiện nhiều mối quan hệ xã
hội phức
tạp, chằng chịt, thì
văn chương đã
ít
nhiều đáp ứng được nhu cầu nhìn nhận và
hoàn thiện nhiều mặt của
nhân cách con người. Truyện Chiếc thuyền ngoài xa
của
Nguyễn Minh Châu là phát hiện về đời sống và
con
người theo hướng đó.
Mở bài 3: Nguyễn
Minh Châu là người suốt đời đi tìm cái đẹp và cái thật, thao
thiết kiếm tìm “hạt ngọc ẩn giấu trong bề sâu tâm hồn con người.” Trước 1975,
Nguyễn Minh Châu được biết đến với những tác phẩm
đậm chất sử thi như: Cửa sông,
Miền cháy, Dấu chân người lính. Thế nhưng,
sau 1975, chính Nguyễn Minh
Châu lại là người đi tiên phong trong công cuộc đổi mới văn học. Chiếc thuyền
ngoài xa được in năm 1983 là một bước tiến dài rất đáng trân trọng trong hành trình khám
phá
vào tầng chìm, vào chiều sâu của cuộc sống và con người của văn xuôi Nguyễn Minh Châu.
Mở bài 4: Không phải ngẫu nhiên mà có người cho rằng Nguyễn Minh Châu là
nhà văn của những biểu tượng. Bởi lẽ, trong tác phẩm của mình, Nguyễn Minh
Châu thường không trực tiếp phát biểu những suy nghĩ, quan điểm mà chỉ bộc lộ
những suy nghĩ cách nhìn về cuộc
đời của
mình qua
những biểu
tượng, những hình
tượng đa nghĩa.Không phải ngẫu nhiên mà có người cho rằng Nguyễn Minh Châu
là
nhà văn của những biểu tượng. Bởi lẽ, trong tác phẩm
của
mình, Nguyễn Minh Châu thường không trực tiếp phát biểu những suy nghĩ, quan điểm mà chỉ bộc lộ
những suy nghĩ cách nhìn về cuộc đời của mình qua những biểu tượng, những hình
tượng đa nghĩa. Cách đặt tên tác phẩm, tên nhân vật và xây dựng hình tượng trong truyện ngắn Mảnhtrăng cuối rừng của ông là
một ví dụ. Và có
lẽ hình tượng “Chiếc thuyền ngoài xa” trong truyện ngắn cùng tên của ông cũng như vậy.
